Dự án nhà ở xã hội tại TP.HCM có dấu hiệu trốn thuế hàng tỷ đồng

Hơn 2 năm chậm tiến độ

Ngày 19/11, Thanh tra TP.HCM đã công bố kết luận thanh tra liên quan đến việc chấp hành quy định pháp luật trong thực hiện dự án nhà ở tái định cư kết hợp kinh doanh tại phân khu số 11B đường Nguyễn Hữu Thọ, xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè.

Chủ đầu tư dự án là công ty TNHH Dịch vụ Thương mại - Sản xuất - Xây dựng Đông Mê Kông đã có nhiều sai phạm, thiếu sót từ khi chuẩn bị đầu tư đến thực hiện đầu tư dự án.

Điều này thể hiện sự thiếu trách nhiệm của chủ đầu tư và sự thiếu kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng, nhà ở, kinh doanh bất động sản, thuế. Vì thế, cần phải xem xét xử lý, chấn chỉnh để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước.

Kết luận thanh tra chỉ ra, công ty Đông Mê Kông chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất, chưa hoàn thành thủ tục về quyền sử dụng đất.

Ngoài ra, chủ đầu tư dự án cũng chưa kê khai với chính quyền địa phương về việc triển khai dự án, chưa bao cáo định kỳ 3 tháng/lần về tình hình thực hiện dự án, chưa xây dựng và bàn giao các công trình hạ tầng kỹ thuật, tự ý sử dụng đất tại phân khu 11B để đầu tư xây dựng công trình trên đất khi chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất trên thực địa.

Còn có hành vi xây dựng công trình ngoài phạm vi cho phép, sử dụng nhà thầu thi công xây dựng không có chứng chỉ năng lực hoạt động, bán 298 căn hộ tại dự án khi chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.

Đến nay, dự án đã trễ hạn hơn 24 tháng so với thời hạn được chấp thuận đầu tư nhưng vẫn chưa hoàn thành bàn giao đưa công trình vào sử dụng, chưa quyết toán đầu tư nên chưa có căn hộ để bàn giao cho TP.HCM phục vụ mục tiêu tái định cư cho người dân.

Để xảy ra tình trạng này, trách nhiệm chính và trực tiếp thuộc về đại diện theo pháp luật công ty Đông Mê Kông. Trách nhiệm trong giám sát, kiểm tra, quản lý nhà nước thực hiện dự án theo phân cấp thuộc về lãnh đạo UBND xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè, lãnh đạo UBND huyện Nhà Bè, lãnh đạo Thanh tra sở Xây dựng và các cơ quan gồm sở Xây dựng, sở Tài nguyên và Môi trường được phân công tại thời kỳ có liên quan.

Không kê khai thuế, nghĩa vụ tài chính

Về nghĩa vụ nộp thuế, công ty Đông Mê Kông hợp tác cùng công ty CP Kinh doanh Quốc tế Anpha bán 298 căn hộ tại dự án nhưng chưa kê khai doanh thu, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp từ việc bán căn hộ.

Công ty Anpha chỉ xuất hóa đơn và kê khai doanh thu từ hoạt động môi giới và kinh doanh bất động sản với công ty Đông Mê Kông với số tiền là gần 24,64 tỷ đồng, không kê khai phần doanh thu còn lại là gần 23,65 tỷ đồng là có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế.

Chi cục thuế quận Bình Thạnh là đơn vị quản lý thuế đối với công ty Đông Mê Kông, công ty Anpha và đoàn kiểm tra thuế theo Quyết định số 3168/QĐ-CT ngày 13/01/2017 của cục Thuế TP.HCM đã kiểm tra thuế của công ty Đông Mê Kông năm 2016 nhưng không phát hiện có doanh thu từ việc bán căn hộ nhưng chưa kê khai doanh thu, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp là chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm được giao, cần nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm.

Ngoài ra, công ty Đông Mê Kông thế chấp phần đất diện tích 22.931,2 m2 thuộc phân khu 11B cho ngân hàng VPBank khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là chưa thực hiện đúng luật Đất đai năm 2013 quy định về thời điểm được thực hiện các quyền của người sử dụng đất.

Việc sở Xây dựng cấp Giấy phép xây dựng số 79/GPXD ngày 7/6/2016 khi công ty Đông Mê Kông chưa duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình phân khu 11B1 thuộc khu dân cư Đông Mê Kông, chưa được cơ quan có thẩm quyền bàn giao đất trên thực địa, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chưa được UBND huyện Nhà Bè điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết 1/500 khu dân cư Đông Mê Kông.

Sau đó, cơ quan nơ tiếp tục cấp Giấy phép xây dựng số 158/GPXD ngày 20/9/2016 khi công ty Đông Mê Kông chưa thực hiện các nội dung ghi tại Giấy phép xây dựng trước đó là hành vi vi phạm điều kiện khởi công xây dựng công trình.

Đó là chưa đúng quy định tại Khoản 1, 3 Điều 91, Khoản 2 Điều 95 và Khoản 1 Điều 107 luật Xây dựng năm 2014 và Văn bản số 6462/UBNDĐTMT ngày 14 tháng 12 năm 2010 của UBND TP.HCM.

Thu hồi dự án, chuyển cơ quan điều tra nếu chây ỳ

Từ những kết luận, Chánh Thanh tra TP.HCM kiến nghị và đã được Chủ tịch UBND TP.HCM thống nhất, kết luận chỉ đạo.

Yêu cầu đại diện theo pháp luật của công ty Đông Mê Kông chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng, nhà ở, kinh doanh bất động sản, thuế và các quy định pháp luật khác có liên quan đến việc thực hiện dự án do Công ty làm chủ đầu tư đã được UBND TP chấp thuận đầu tư.

Phải khẩn trương, nghiêm túc thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với phần đất được Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất và các khoản thuế, phí, lệ phí khác tại dự án đúng quy định của pháp luật theo các thông báo, quyết định có liên quan của cơ quan có thẩm quyền.

Cụ thể, trong khi chờ kết luận về việc xác định lại giá trị quyền sử dụng đất của các cơ quan có thẩm quyền, Công ty phải tiếp tục đóng số tiền 50,1 tỷ đồng theo thông báo của cục Thuế TP và Quyết định thu hồi tiền của Thanh tra TP.HCM trong tháng 6/2020.

Trường hợp Công ty tiếp tục chậm trễ, chây ỳ trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính thì UBND TP giao sở Tài nguyên Môi trường xem xét, đề xuất thu hồi dự án để xử lý theo quy định.

Chủ đầu tư còn phải hoàn tất gia hạn đầu tư dự án và lập thủ tục đề nghị xin gia hạn tiến độ đưa đất vào sử dụng và theo đúng quy định của pháp luật.

Trong đó phải nêu rõ các cam kết về tiến độ, khả năng tài chính để tiếp tục xây dựng hoàn chỉnh các hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị, hạ tầng xã hội.

Phải tiếp tục thi công công trình trong tháng 6 và tháng 7/2020, hoàn thành và bàn giao 320 căn hộ tái định cư tại các Block A, B,C, D của dự án cho UBND huyện Nhà Bè trong quý 4/2021.

Đồng thời, công ty Đông Mê Kông cũng chịu trách nhiệm giải quyết các khiếu nại, kiến nghị của khách hàng mua căn hộ tại dự án.

Công ty phải cam kết và chịu trách nhiệm chi trả khoản tiền tương đương phí tạm cư để hỗ trợ cho các hộ dân trong trường hợp bàn giao căn hộ trễ hạn so với thời gian cam kết. Khoản hỗ trợ này sẽ được tính bắt đầu từ thời điểm cam kết bàn giao căn hộ vào cuối quý 4/2021 đến thời điểm bàn giao căn hộ thực tế.

Sở, ngành TP.HCM phải vào cuộc

Chủ tịch UBND TP.HCM giao Giám đốc sở Xây dựng chỉ đạo xử lý theo thẩm quyền đối với các hành vi vi phạm pháp luật về xây dựng, nhà ở, kinh doanh bất động sản của công ty Đông Mê Kông. Đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện của Công ty Đông Mê Kông đối với các quyết định xử lý của cơ quan có thẩm quyền theo quy định.

Giám đốc sở Tài nguyên và Môi trường trên cơ sở hướng dẫn của bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính để chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan xác định thời điểm và giá trị quyền sử dụng đất của dự án.

Việc áp dụng lãi chậm nộp đối với tiền sử dụng đất (nếu có) gửi Hội đồng thẩm định giá đất thành phố thẩm định và trình UBND TP xem xét, quyết định; không để kéo dài làm ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách của thành phố.

Còn cục Thuế TP có nhiệm vụ kiểm tra việc bán các căn hộ tại dự án nhưng chưa kê khai doanh thu, thuế giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp liên quan đến các công ty Đông Mê Kông, công ty Anpha vi phạm pháp luật về thuế để xử lý. Trường hợp có dấu hiệu tội phạm trốn thuế thì chuyển cơ quan cảnh sát điều tra xử lý.