Vị luật gia lan tỏa pháp luật đến cộng đồng

Với hơn hai thập kỷ gắn bó cùng Hội Luật gia Tp.Cần Thơ kể từ khi gia nhập năm 1998, Luật gia Đặng Văn Hùng (SN 1960) không chỉ là một luật gia tận tụy mà còn là người tích cực lan tỏa pháp luật đến cộng đồng. Đặc biệt tại khu vực Thạnh Thắng, phường Phú Thứ, quận Cái Răng, sau khi nghỉ hưu từ cương vị Phó Chánh án Tòa án nhân dân Tp. Cần Thơ, ông vẫn tiếp tục cống hiến không mệt mỏi, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân.

Sự cống hiến của ông là minh chứng sống động cho kế hoạch của Hội Luật gia Tp. Cần Thơ trong việc đưa luật gia về tư vấn và hòa giải tại cơ sở, góp phần xây dựng cộng đồng pháp quyền vững mạnh.

Đưa pháp luật đến gần hơn với người dân

Trước khi nghỉ hưu, Luật gia Đặng Văn Hùng đã trải qua một hành trình dài trong ngành pháp luật. Từ những ngày đầu công tác trong ngành công an sau giải phóng, ông chuyển sang làm việc tại Ban Tổ chức Liên đoàn Lao động, rồi đảm nhận vai trò Phó Chánh án Tòa án nhân dân Tp. Cần Thơ.

Với kinh nghiệm sâu rộng trong xét xử và quản lý, năm 1998, ở tuổi 38, ông chính thức gia nhập Hội Luật gia Tp.Cần Thơ, mở ra một chặng đường mới để tiếp tục phục vụ nhân dân. Sau khi nghỉ hưu, ông tiếp tục mang theo nhiệt huyết, trở thành một trong những luật gia tiêu biểu đóng góp vào sự phát triển của Hội qua nhiều giai đoạn.

Luật gia Đặng Văn Hùng.

Luật gia Hùng không chỉ dừng lại ở việc nghiên cứu pháp luật mà còn trực tiếp tham gia tư vấn và hòa giải tại cơ sở. Với ông, vai trò của một hội viên Hội Luật gia là phải đưa pháp luật đến gần hơn với người dân, giải quyết mâu thuẫn từ gốc rễ, đồng thời xây dựng cộng đồng hài hòa. Mỗi vụ việc, với ông, không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn là câu chuyện đời sống cần sự đồng cảm và thấu hiểu.

Một trong những đóng góp nổi bật nhất của Luật gia Đặng Văn Hùng là việc xây dựng và thực hiện mô hình tư vấn và hòa giải tại cơ sở tại khu vực Thạnh Thắng, phường Phú Thứ, quận Cái Răng. Đây là một cách làm mới, sáng tạo, phù hợp với mục tiêu 70 năm phát triển của Hội Luật gia Việt Nam, đặc biệt trong việc đưa pháp luật đến gần hơn với người dân, nhất là các đối tượng chính sách, người nghèo, vùng sâu, vùng xa. 

Mô hình này được triển khai với các đặc điểm sau: Cơ chế vận hành linh hoạt, theo đó, luật gia Hùng chủ động phối hợp với tổ hòa giải địa phương, chính quyền phường và các đoàn thể để thành lập "Điểm tư vấn pháp luật lưu động". Điểm này hoạt động định kỳ vào cuối tuần hoặc khi có yêu cầu khẩn cấp, diễn ra ngay tại nhà văn hóa khu vực hoặc các điểm công cộng tại khu vực Thạnh Thắng, giúp người dân tiếp cận pháp luật dễ dàng, không phải đi xa.

Phương pháp tiếp cận gần gũi, thay vì chỉ dựa vào văn bản pháp luật khô khan, Luật gia Hùng sử dụng cách giải thích bằng ngôn ngữ đời thường, kết hợp với các ví dụ thực tế tại địa phương. Ông thường tổ chức các buổi đối thoại trực tiếp với người dân, lắng nghe câu chuyện của họ trước khi đưa ra giải pháp.

Mô hình đặc biệt chú trọng đến người nghèo, người dân tộc thiểu số, và các gia đình chính sách tại Thạnh Thắng. Luật gia Hùng tư vấn miễn phí, hỗ trợ viết đơn từ và hướng dẫn thủ tục hành chính. Chẳng hạn, ông đã giúp một hộ gia đình chính sách hoàn thiện hồ sơ khiếu nại về đất đai, đảm bảo quyền lợi mà không tốn chi phí.

Tuyên truyền pháp luật sâu rộng: Tích hợp các buổi tư vấn với hoạt động phổ biến pháp luật, tổ chức các buổi họp mặt cộng đồng để hướng dẫn người dân về Luật Đất đai, Luật Hôn nhân Gia đình... và các quy định liên quan đến đời sống, giúp người dân vùng ven nâng cao ý thức pháp luật.

Trong năm 2024, mô hình này đã giúp ông Hùng hòa giải thành công 55 vụ việc tại khu vực Thạnh Thắng, bao gồm tranh chấp đất đai, mâu thuẫn gia đình, tranh chấp hợp đồng, vấn đề hành chính và mâu thuẫn cộng đồng. 

Một trong những vụ việc để lại dấu ấn sâu đậm nhất là trường hợp hòa giải tranh chấp tiếng ồn từ quán karaoke tại khu vực. Khi nhận được khiếu nại từ hàng chục người dân về việc quán karaoke phát nhạc ồn ào, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ và sức khỏe, Luật gia Hùng đã chủ động đến tận nơi, tổ chức buổi hòa giải giữa chủ quán và người dân ngay tại nhà văn hóa Thạnh Thắng.

Với lập luận sắc bén, thái độ ôn hòa và cách tiếp cận thực tế, ông đã thuyết phục chủ quán nhìn nhận vấn đề từ góc độ cộng đồng. Cuối cùng, chủ quán xin lỗi bà con, cam kết giảm âm lượng xuống mức thấp nhất, chỉ hoạt động trong khung giờ hợp lý và người dân cũng đồng thuận. 

Luật gia Hùng nhấn mạnh: "Hòa giải cơ sở là bước đầu tiên theo luật, giúp giải quyết vấn đề ngay tại chỗ, tránh đưa lên phường hay tòa án". Kết quả này không chỉ chấm dứt mâu thuẫn mà còn tạo tiền lệ tích cực cho các hộ kinh doanh khác tại Thạnh Thắng, góp phần xây dựng môi trường sống văn minh, yên bình.

Tất cả các buổi hòa giải, bao gồm vụ việc karaoke nổi bật này, đều được ông Hùng ghi chép cẩn thận trong sổ tay cá nhân, thể hiện sự tỉ mỉ và tận tâm trong công việc.

Mô hình gắn kết với chủ trương của Hội Luật gia Việt Nam

Mô hình tư vấn và hòa giải tại Thạnh Thắng của Luật gia Đặng Văn Hùng không chỉ là một phương pháp hay mà còn thể hiện sự đi đúng hướng với các chủ trương chung của Hội Luật gia Việt Nam trong suốt 70 năm qua, cũng như kế hoạch của Hội Luật gia Tp. Cần Thơ trong việc đưa luật gia về cơ sở. 

Sổ tay ghi chép của Luật gia Đặng Văn Hùng, ghi lại các ngày hòa giải cùng chi tiết vụ việc, phản ánh nỗ lực không ngừng của ông trong việc giải quyết tranh chấp tại cộng đồng.

Từ những ngày đầu thành lập, Hội đã luôn đề cao tinh thần đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, phát triển và hướng về cơ sở để đưa pháp luật đến từng người dân. 

Mô hình của Luật gia Hùng, với việc tổ chức các điểm tư vấn lưu động, ưu tiên hỗ trợ người nghèo và gia đình chính sách, cùng cách tiếp cận gần gũi và hiệu quả, chính là sự cụ thể hóa các giá trị này. 

Đặc biệt, việc hòa giải thành công 55 vụ việc trong năm 2024, trong đó có vụ karaoke nổi bật, minh chứng cho sự sáng tạo trong cách giải quyết mâu thuẫn ngay tại cộng đồng, giảm tải cho hệ thống tư pháp và nâng cao ý thức pháp luật.

Mô hình này hoàn toàn có tiềm năng nhân rộng ra các địa phương khác, góp phần vào sự phát triển bền vững của Hội Luật gia Việt Nam. 

Với sự hỗ trợ từ Hội cấp trên, các luật gia tại các tỉnh, thành có thể áp dụng mô hình "Điểm tư vấn pháp luật lưu động" tại khu dân cư, kết hợp với tổ hòa giải địa phương và các đoàn thể để giải quyết tranh chấp ngay từ đầu. 

Điều này không chỉ tăng cường sự gắn kết giữa Hội và cộng đồng mà còn khẳng định vai trò của Hội trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước về xây dựng xã hội pháp quyền. 

Việc nhân rộng mô hình cũng sẽ thúc đẩy tinh thần đoàn kết giữa các hội viên, khuyến khích đổi mới sáng tạo, và tiếp tục hướng về cơ sở, nơi pháp luật cần được lan tỏa mạnh mẽ nhất.

Những đóng góp của Luật gia Đặng Văn Hùng trong suốt hơn 25 năm gắn bó với Hội Luật gia Tp. Cần Thơ đã được ghi nhận xứng đáng. 

Ngày 23/3/2023, theo Quyết định số 58 của Hội Luật gia Việt Nam, ông vinh dự được trao tặng Kỷ niệm chương "Vì sự nghiệp phát triển Hội Luật gia Việt Nam". Phần thưởng này là minh chứng cho sự cống hiến không ngừng nghỉ của ông, từ vai trò Phó Chánh án đến luật gia tận tụy tại cơ sở, đặc biệt tại phường Phú Thứ.

Nhìn lại hành trình của mình, Luật gia Đặng Văn Hùng chia sẻ: "Làm luật gia không phải để tìm danh lợi mà là để phục vụ nhân dân, như lời Nguyễn Trãi: "Nhân nghĩa cốt ở yêu dân"".

Ở tuổi 64, ông vẫn miệt mài mỗi ngày tại Thạnh Thắng, mang lại giá trị cho cộng đồng. Hành trình của ông không chỉ góp phần vào 70 năm xây dựng và phát triển Hội Luật gia Việt Nam mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, khẳng định vai trò quan trọng của Hội trong việc lan tỏa pháp luật đến mọi tầng lớp nhân dân.

Trần Trung Nghiệp