Trong quá trình nghiên cứu, tìm hiểu việc thực thi pháp luật tại tỉnh Hoà Bình, PV thấy công tác quản lý đất đai trên địa bàn còn nhiều vấn đề. Một số vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật, công tác chuyên môn của nhiều cán bộ địa phương còn yếu dẫn đến sai sót trong công tác quản lý nhà nước về đất đai. Một trong số đó là một dự án của Cty Xuân Trường mà Truyền hình Người đưa tin đã phân tích, chỉ ra trong loạt bài “Khuất tất tại dự án bến tàu du lịch sông Đà”.
Vấn đề thứ nhất: Công tác xác minh nguồn gốc đất chưa rõ ràng, việc quy nguồn gốc đất thuộc loại đất 5% là chưa đủ cơ sở. Theo Thanh tra TP Hoà Bình, khu đất này là đất chuyên dụng, vì thế việc xác nhận nguồn gốc đất này là đất 5% có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Điều 14, Nghị định 64 - CP ban hành ngày 27/9/1993 chỉ rõ, chỉ có đất nông nghiệp mới được đưa vào quỹ đất công ích. Việc xác định thửa đất nào, khu vực nào là đất công ích phải dựa trên sự thống nhất của cấp uỷ, chính quyền địa phương để báo cáo cấp trên và để lại không quá 5% đất nông nghiệp, còn lại thì giao đất cho nhân dân sử dụng.
Vấn đề thứ hai: UBND phường Thịnh Lang, TP Hòa Bình chưa thực hiện đầy đủ việc quy chủ cho khu đất trên nên công tác GPMB tại đây cũng chưa hoàn thành; Chưa tạo được quỹ đất sạch nhưng đã vội tiến hành bàn giao đất cho doanh nghiệp Xuân Trường khiến quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng.
Theo Sở TNMT tỉnh Hòa Bình, QĐ số 3608 của UBND TP Hòa Bình thu hồi hơn 4000 m2 đất nông nghiệp giao cho Cty Xuân Trường là không đúng thẩm quyền về giao đất.
Làm việc với PV, ông Nguyễn Quang Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Hoà Bình thừa nhận, dự án chưa hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng và khẳng định việc chưa hoàn thành công tác đền bù giải phóng mặt bằng mà đã giao đất là sai quy định của pháp luật.
Vấn đề thứ ba: Theo Sở TNMT tỉnh Hòa Bình, việc thu hồi đất để giao cho Cty Xuân Trường là không phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Đồng thời, cơ quan này cũng chỉ rõ, Quyết định số 3608 của UBND TP Hòa Bình thu hồi hơn 4 nghìn m2 đất nông nghiệp giao cho Cty Xuân Trường là không đúng thẩm quyền về giao đất.
Vấn đề thứ tư: Việc đồng ý cho triển khai thực hiện Dự án Kinh doanh du lịch thuyền và dã ngoại trên sông Đà có dấu hiệu lạm quyền bởi căn cứ quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2011-2020, kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2011-2015 và Quyết định số 3083 ngày 26/11/2013 của UBND tỉnh Hoà Bình, thì khu đất tại xóm Thịnh Minh, phường Thịnh Lang không có Dự án kinh doanh du lịch thuyền và dã ngoại trên sông Đà.
Với hàng loạt “vấn đề” mang tính hệ thống ở trên, Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Hòa Bình đã ký hợp đồng số 89/HĐTĐ ngày 10/9/2014 cho Cty Xuân Trường thuê đất với thời hạn sử dụng đất đến 23/8/2061. Sau đó, UBND tỉnh Hòa Bình đã cấp GCNQSDĐ cho Cty Xuân Trường căn cứ theo Tờ trình 184/TTr-STNMT ngày 17/7/2014.
Xử lý trách nhiệm của người đứng đầu
Ngày 03/01/2018, Thủ tướng Chính phủ có Chỉ thị 01/CT-TTg yêu cầu chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý đất đai. Chỉ thị nêu rõ, trong những năm qua công tác quản lý nhà nước về đất đai đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, việc thi hành Luật Đất đai ở các địa phương vẫn còn nhiều tồn tại.
Để chấn chỉnh và khắc phục tồn tại hạn chế nêu trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo rà soát, đánh giá đầy đủ tình hình triển khai thi hành pháp luật về đất đai ở các cấp, các ngành.
Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu xử lý nghiêm người đứng đầu của các cơ quan, đơn vị buông lỏng quản lý để xảy ra tình trạng lấn chiếm, chuyển nhượng, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép, giao đất không đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Lãnh đạo tỉnh Hòa Bình vẫn chưa có động thái xử lý những cá nhân, tổ chức liên quan, chưa tiến hành thu hồi GCNQSDĐ đã cấp cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, UBND tỉnh Hòa Bình lại đang có tình trạng “trên bảo dưới không nghe”, thực hiện chưa đúng với tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Bởi một số cơ quan chức năng và các cơ quan báo chí đã chỉ ra nhiều lỗ hổng nghiêm trọng trong công tác thực thi pháp luật ở lĩnh vực quản lý đất đai tại dự án trên nhưng đến nay lãnh đạo tỉnh Hòa Bình vẫn chưa có động thái xử lý những cá nhân, tổ chức liên quan, chưa tiến hành thu hồi GCNQSDĐ đã cấp cho doanh nghiệp.
Người dân và dư luận đang đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của cá nhân ông Bùi Văn Khánh, Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình và các đơn vị liên quan khi chưa quyết liệt chỉ đạo, chưa thực hiện đúng chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ.
Đề nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hòa Bình sớm vào cuộc xem xét trách nhiệm của các cá nhân và tổ chức liên quan trong vụ việc trên. Đồng thời, cần sớm có câu trả lời để rộng đường dư luận.
