Tối 6/12, trong khuôn khổ của vòng bảng AFF Suzuki Cup 2020, trận đấu giữa Việt Nam và Lào được diễn ra. Hàng triệu người hâm mộ bóng đá trong nước đã háo hức dõi theo trận đấu trên các phương tiện truyền thông như truyền hình, nền tảng số Youtube, mạng xã hội...
Kênh Next Sports đã chủ động tắt tiếng Quốc ca Việt Nam trong phần chào cờ trận Việt Nam - Lào vì lý do bản quyền âm nhạc.
Tuy nhiên, trong phần hát Quốc ca mở đầu trận đấu, khán giả theo dõi trên kênh các nền tảng số không nghe được lời hát Quốc ca với lý do "bản quyền". Theo đó, trên màn hình trận đấu hiện dòng thông báo: "Vì lý do bản quyền âm nhạc, chúng tôi buộc lòng phải tắt tiếng ở phần lễ chào cờ. Sau lễ chào cờ, tín hiệu âm thanh sẽ trở lại bình thường, mong khán giả thông cảm".
Thông tin này đã khiến không ít khán giả bất bình bởi ngay chính Quốc ca của nước mình cũng không được. Nhiều người thấy hụt hẫng và khó chịu.
Chia sẻ với Người Đưa Tin, Nhà báo Phan Ngọc Tiến, Trưởng ban Sản xuất các chương trình Thể thao, Đài Truyền hình Việt Nam cho hay: "Khán giả xem qua truyền hình không gặp tình huống này, trên sóng của VTV, Quốc ca hai nước vẫn được bật tiếng bình thường. Chỉ những kênh sóng phát tiếp sóng chương trình thể thao mới gặp tình huống này. Điều này do vấn đề bản quyền giữa các bên chứ VTV thì không gặp phải".
Theo tìm hiểu của chúng tôi, đây không phải lần đầu Quốc ca của Việt Nam bị tắt tiếng trong các trận đấu của đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam khi được phát trên kênh Youtube. Theo đó, toàn bộ bản quyền giải đấu, trong đó có các trận của đội tuyển Việt Nam, trên các nền tảng do Next Media sở hữu, để đảm bảo việc bản quyền của Quốc ca nên đơn vị này đã chủ động tắt tiếng để tránh những ồn ào sau này.
Hồi giữa tháng 11/2021, dư luận từng chú ý khi ca khúc Quốc ca- Tiến quân ca bị vướng vấn đề bản quyền dù tác giả, cố nghệ sĩ Văn Cao, đã hiến tặng cho Nhân dân và Tổ quốc Việt Nam.
BH Media là đơn vị đứng ra đăng ký sở hữu bản quyền ca khúc Tiến quân ca và từng báo cáo cũng như xóa các video có ca khúc này trên nền tảng Youtube.
Sau đó, BH Media cho biết, họ không nhận sở hữu bản quyền ca khúc Tiến quân ca mà được Hồ Gươm Audio ủy quyền quản lý và khai thác một bản ghi Tiến quân ca trên nền tảng số. Bản ghi này do Hồ Gươm Audio sản xuất.
Theo BH Media, Hồ Gươm Audio là chủ sở hữu của bản ghi nói trên. Nếu tài khoản nào đăng video sử dụng chính xác bản ghi Tiến quân ca do Hồ Gươm Audio sản xuất thì Youtube gửi thư thông báo xác nhận bản quyền bài hát này.
Vào thời điểm lễ chào cờ trận tuyển Việt Nam và Lào diễn ra, video phát trực tiếp trên kênh của Next Media đã diễn ra được hơn 51 phút, và có khoảng hơn 1 triệu lượt người theo dõi trực tiếp, cao nhất về lượng truy cập trên lãnh thổ Việt Nam ở cùng thời điểm.
Chia sẻ với PV Người Đưa Tin, đại diện của BH Media cho biết, họ không liên quan đến dòng chữ chạy trên màn hình trận đấu Việt Nam - Lào phát trên các nền tảng số tối 6/12.
"Trong trận đấu Việt Nam – Lào, không hề có bên nào “đánh bản quyền” Tiến quân ca, mà chỉ là do các kênh Youtube Việt Nam tiếp sóng tự tắt tiếng phần Tiến quân ca để phòng xa mà thôi. Các anh chị có thể thấy các video các trận đấu của các quốc gia khác trên kênh Youtube của Next Media cũng bị họ tắt tiếng để không bị xác nhận bản quyền âm nhạc.
Hiện nay có rất nhiều đơn vị sản xuất bản ghi Tiến quân ca, cả trong nước và ngoài nước. Theo Luật Sở hữu trí tuệ nếu bất kì ai bỏ tiền, thời gian, công sức, kĩ thuật ra sản xuất bản ghi (mà đã thanh toán quyền tác giả) thì là chủ sở hữu hợp pháp của bản ghi; bất kì ai sử dụng bản ghi đó thì phải xin phép nhà sản xuất.
Sự việc lần này cho thấy nếu ban tổ chức sân sử dụng bản ghi có bản quyền thì các kênh Youtube ở Việt Nam tiếp sóng trận đấu đã không bị mất tiền oan.
Bản quyền âm nhạc trên môi trường số ngày càng chặt chẽ do đó, tất cả các bên đều cần phải nâng cao ý thức bản quyền. Đơn cử khi đoàn thể thao Việt Nam ra nước ngoài thi đấu, thì phía Việt Nam cần chủ động chuẩn bị các bản ghi Tiến quân ca có bản quyền nộp cho bản tổ chức sân, như vậy có thể đảm bảo quyền lợi cho các đơn vị tiếp sóng" - Đại diện BH Media chia sẻ.
Có nhiều năm nghiên cứu về vấn đề bản quyền, nhà sản xuất âm nhạc Thanh Phương cho PV hay: "VTV là Đài truyền hình Quốc gia nên họ rất rõ ràng trong chuyện bản quyền âm nhạc, như ta đã thấy, khán giả xem trận đấu trên truyền hình VTV không bị "đánh bản quyền" mà chỉ những kênh phát tiếp sóng, kênh không chính thống mới bị tình trạng như vậy. Ở các kênh tiếp sóng và trên nền tảng số không chính thống, Youtube có công cụ để phát hiện ra việc vi phạm bản quyền âm nhạc.
Nhạc sĩ Văn Cao chỉ tặng bài hát Quốc ca cho Nhân dân và Tổ quốc Việt Nam - nhưng đó là những nốt nhạc viết trên giấy, chứ không phải là một bản nhạc cụ thể, nên nếu có một bản ghi cụ thể nào đó, như Quốc ca trên dàn nhạc giao hưởng, Quốc ca trên nền đàn Ghita hay Violon và họ phải bỏ tiền ra để sản xuất bản nhạc này thì họ có quyền đánh bản quyền với bản nhạc do họ sản xuất".
Theo ông Phan Ngọc Tiến, Trưởng ban Sản xuất các chương trình Thể thao, Đài Truyền hình Việt Nam thì khán giả xem trận đấu trên sóng quốc gia không gặp phải bất tiện này.
"Next Media chủ động tắt tiếng trên các nền tảng vì họ hiểu được chuyện bản quyền âm nhạc. Tôi được biết, thời gian gần đây, có một đơn vị tiếp sóng một trận đấu giữa Việt Nam và đội bạn ở sân vận động Mỹ Đình, có lượng view rất cao nhưng sau đó, Youtube phát hiện ra, nhạc phát của bài Quốc ca ở trận đấu là do một đơn vị nước ngoài sản xuất, vì thế, Youtube đã bị đánh gậy bản quyền và xoá cả bản ghi khiến đơn vị này mất rất nhiều tiền" - Nhà sản xuất Thanh Phương chia sẻ.
